Tadeusz Skąpski - zasłużony dla gminy Michałowice

TADEUSZ SKĄPSKI 1902-1963

W latach 1952-1962 dyrektor Zakładu Naukowo-Badawczego Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Regułach.

Ukończył rolnicze i agrotechniczne studia inżynierskie i magisterskie. Uczestnik wojny 1920 roku, porucznik rezerwy kawalerii. Do roku 1945 zarządzał majątkami rolniczymi w Małopolsce, w tym księcia Romana Sanguszki w Gumniskach. Po 1945 prowadził własny zakład ogrodniczy pod Wrocławiem, następnie pracował na wydziale Rolnym Uniwersytetu Wrocławskiego gdzie prowadził wykłady i ćwiczenia z Uprawy warzyw pod szkłem, oraz z Hodowli zwierząt futerkowych. W 1951 w nowo powołanej Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu był kierownikiem Rolniczych Zawodowych Studiów Zaocznych.+

W kwietniu 1952 roku objął dyrekcję Zakładu IUNG w Regułach, zamieszkując z rodziną w lewym skrzydle dworku Trylskich.

Czas pracy w Regułach był dla niego okresem dużej zawodowej i społecznej satysfakcji. Zapewne był to także dobry okres dla Reguł i ich mieszkańców. Dziś, gdy Zakład Doświadczalny IUNG w Regułach przeszedł dawno do historii, a w miejscu pól uprawnych i pastwisk pojawiają się wille, warto przypomnieć, iż wówczas Zakład ten posiadał 340 hektarów. W czasie jego dyrekcji wszystkie wskaźniki upraw i hodowli zwiększyły się niemal dwukrotnie. Zakład stał się jednostką samofinansującą się. Wprowadzone zostały nowe metody agrotechniczne, testowano nowe środki ochrony roślin, tu wykonywały próbne prace pierwsze polskie kombajny produkowane w Hucie Stalowa Wola.

Tadeusz Skąpski jako pierwszy w Polsce zaczął w 1955 roku uprawiać kukurydzę pękającą, dziś znaną jako „pop-corn”, w oparciu o ziarno sprowadzone z USA. Na poletkach doświadczalnych rosło wiele warzyw niespotykanych wówczas w handlu. Różne odmiany papryk (słodkie, ostre, żółte, czerwone i zielone), karczochy, a nawet orzeszki ziemne. Propagował uprawę, poza popularnym końskim zębem, wielu mało wówczas znanych roślin na pasze i kiszonki, takich jak rzepak jary, rajgras włoski, słonecznik pastewny, proso japońskie i facelia. Na wielu wystawach rolniczych, Zakład ale i jego dyrektor, uzyskiwali wysokie oceny za chów zwierząt. Nagrody otrzymywali też pracownicy Zakładu motywowani i inspirowani przez mego Ojca. Przykładem może być traktorzysta Taborek, który wygrał konkurs orki zarówno na szczeblu powiatowym jak i wojewódzkim, a w skali kraju zdobył trzecie miejsce.

Dzięki inicjatywie Tadeusza Skąpskiego podniesione zostały warunki socjalno-bytowe pracowników. W każdym mieszkaniu (w dawnych czworakach) zainstalowano urządzenia sanitarne tj. kanalizację, łazienki i ubikacje.

Tu w Regułach rozwinął zainteresowania naukowe i badawcze związane z uprawą roli, z warzywnictwem i hodowlą; te wszystkie obszary były wówczas tu realizowane. Sporo publikował w fachowej prasie rolniczej, jest autorem poradników i współautorem zbiorowych opracowań z zakresu hodowli i upraw. W 1954 opracował system do produkcji doniczek torfowo-ziemnych do rozsad warzyw, głównie pomidorów.

Niemal od początku pracy w Regułach był bardzo aktywny społecznie Był wybierany do Rady Powiatu Pruszkowskiego w latach 1954, 1957 i 1961 oraz do Gminnej Rady Narodowej w Opaczy (wtedy do tej Gminy należały Reguły); był przewodniczącym powiatowej komisji rolnictwa i leśnictwa. Był także członkiem władz, różnych szczebli, w kilkunastu rolniczych specjalistycznych organizacjach, jak na przykład producentów buraka, czy hodowców. Przez wiele lat był wykładowcą na kursach szkolenia rolniczego na terenie kraju.

Majątek Reguły (bardzo często używał tej przedwojennej nazwy) traktował nie jako rodzaj przedsiębiorstwa państwowego, a jako dobro powierzone mu w zarząd, w dzierżawę. Poruszając się w gąszczu obowiązujących wtedy przepisów i unormowań, sprawozdań, planów, buchalterii itp., wniósł do Reguł, płynący w żyłach, przedwojenny stosunek do ziemi, do pracy na roli, będący obowiązkiem i odpowiedzialnością, a nie traktowaniem płododajnej ziemi jedynie jako źródła dochodu. Wyrazem tego była zarówno troska o wyniki hodowli i upraw, o poziom życia pracowników, o stan zabudowań gospodarczych, o park i ogród. Troską otaczał także wszelkie pozostałości po dawnych właścicielach, zarówno meble czy bibliotekę pozostawione we dworze, jak i stojące w wozowni ich bryczki, powóz, karetę i sanie. Wiosną w parku wysadzane były agawy, klomby obsadzano sezonowymi kwiatami, alejki czyszczone były z chwastów, kwitły forsycje, akacje, jaśmin, dereń. Gdyby nie wiadomości dochodzące z radiowęzła, mogło się wydawać, że czas w Regułach zatrzymał się w roku 1939.

W połowie 1961 roku, na własne życzenie, ustąpił ze stanowiska dyrektora, zostając zastępcą do spraw naukowych. Nastąpiło to wskutek pogorszenia stanu zdrowia po przebytej chorobie i operacji. Odszedł z Reguł 31 grudnia 1962 r. także na własne życzenie, nie mogąc pogodzić się z tym, jak jego następca, źle zarządzając Zakładem, niweczy Jego ponad dziesięcioletni dorobek.

Od stycznia 1963 roku aż do śmierci, która nastąpiła 27 września 1963, był dyrektorem Państwowych Ośrodków Hodowli Zarodowej w województwie lubelskim.

Z małżeństwa z Ireną Scholtze miał dwie córki: Magdalenę ur. 1929, po mężu Kucharską i Joannę ur. 1943, po mężu Kobylińską. Z drugiego małżeństwa z Janiną Sągajłło miał trzech synów: Marcina 1945-1946, Tomasza ur. 1946 i Rafała ur. 1951.

Rafał Skąpski