Wirus HPV – co warto wiedzieć?

  • O CHOROBIE

Wirus HPV (Human Papillomavirus) to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się 150 typów HPV chorobotwórczych dla człowieka, wśród których, typy 16 i 18 należą do wysoko onkogennych typów wirusa, które odpowiadają za zmiany przedrakowe szyjki macicy i raka szyjki macicy. Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Nosicielami wirusa mogą być zarówno kobiety jak i mężczyźni. W ciągu swojego życia 50-80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV. Zakażenia HPV mogą prowadzić również do raka odbytu, przestrzeni ustno-gardłowej, pochwy, sromu, prącia.

Rak szyjki macicy jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku umiera 230 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na 470 000. Ponad 80% wszystkich zachorowań występuje w krajach rozwijających się. W Polsce odnotowuje się ok. 3 000 zachorowań na raka szyjki macicy rocznie, 50% chorych umiera.

  • O SZCZEPIONCE

Szczepionki przeciw HPV zawierają wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej. Dostępne są trzy szczepionki przeciw HPV, 2-walentana, 4-walentna i 9-walentna*. Wszystkie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa 16 i 18. Dodatkowo są przeznaczone do ochrony przed zmianami przednowotworowymi i nowotworami narządów płciowych (szyjki macicy, sromu, pochwy) i odbytu oraz brodawkami narządów płciowych. Zalecane są dla dziewcząt i młodych kobiet oraz chłopców i młodych mężczyzn. Po 10 latach programów szczepień przeciw HPV, kraje prowadzące szczepienia odnotowały 90% redukcję infekcji wirusem HPV typu 6, 11, 16 i 18 oraz 90% zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Ponadto aż o 85% zmniejszyła się liczba patologii wysokiego stopnia szyjki macicy.

Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane. Podano ponad 270 mln dawek szczepionki. Występuje niewiele działań niepożądanych, tj. ból w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie , świąd, obrzęk, zmęczenie, ból głowy i mięśni. Szczepienia nie powinny być podawane dziewczętom poniżej 9 lat, kobietom w ciąży, osobom z uczuleniem na którykolwiek składnik szczepionki. Brak danych na temat stosowania szczepionki u osób z obniżoną odpornością.

W krajach, gdzie stosowane są powszechne programy szczepień przeciw HPV odnotowano:

  • redukcję infekcji najczęstszymi typami onkogennymi typu 16 i 18 wirusa HPV o 83% u dziewcząt w wieku 13-19 lat oraz o 66% u kobiet w wieku 20-24 lata,

  • zmniejszenie częstości występowania kłykcin kończystych (brodawek narządów płciowych i odbytu) o 67% wśród dziewcząt w wieku 15-19 lat, o 54% wśród kobiet w wieku 20-24 lata, o 36% u mężczyzn poniżej 20 lat,

  • zmniejszenie ryzyka rozwinięcia zmian przedrakowych w postaci śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN2+) o 51% w grupie kobiet między 15 a 19 lat oraz o 31% w grupie 20-24 lata (po 5-9 latach od szczepienia),

  • redukcję ww zmian obserwowano również u chłopców i mężczyzn,

  • istotne zmniejszenie liczby przypadków raka szyjki macicy (np. w Szwecji odnotowano redukcję zachorowań o 88% u kobiet zaszczepionych przed 17 rokiem życia i o 53% u kobiet szczepionych w wieku 17–30 lat (w porównaniu z kobietami nieszczepionymi).

Źródło: Markowitz L.E., Schiller J.T. Human Papillomavirus Vaccines. J. Lauri E. Markowitz1 and John T. Schiller. J. Inf Dis. 2021.

*W ramach Programu Gmina Michałowice zakupi szczepionkę 9-walentną

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO  Gardasil9 


 

HPV - PYTANIA I ODPOWIEDZI

  • CO TO JEST HPV I JAKIE SĄ OBJAWY ZAKAŻENIA?

Nazwa Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) pochodzi od efektu, jaki wywołują te wirusy, czy powstawania brodawek. Wirus ten jest najczęstszą przyczyną raka szyjki macicy (RSzM) i odbytu u kobiet oraz raka jamy ustnej, gardła, odbytu i prącia u mężczyzn. Wyróżnia się 150 typów HPV, wśród których 40 wywołuje zmiany: skórne, w okolicy narządów płciowych oraz innych okolic ciała. Typy HPV-16 i HPV-18 odpowiedzialne są za występowanie ok. 70% wszystkich przypadków RSzM na świecie. W skali całego świata rak szyjki macicy jest na drugim miejscu najczęstszych nowotworów złośliwych wśród kobiet w wieku między 15, a 44 r.ż. W Polsce mamy jeden z najwyższych wskaźników zachorowalności i umieralności w Europie – co czwarta kobieta umiera z tego powodu. Istnieje wiele różnych typów wysokoonkogennych wirusów HPV, które mogą prowadzić do rozwoju zmian przedrakowych i samego nowotworu (nie tylko RSzM, ale i nowotworów anogenitalnych, głowy i szyi oraz kłykcin kończystych u obu płci).

Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV) są przenoszone drogą płciową, wywołują przewlekłe zakażenie i często występują u młodych osób. Zazwyczaj zwalczane są przez układ immunologiczny, jednak gdy w organizmie utrzymują się HPV o wysokim potencjale rakotwórczym, mogą prowadzić do rozwoju nieprawidłowych komórek w obrębie szyjki macicy, które określa się jako zmiany przedrakowe (CIN). Zmiany te po wielu latach mogą się przekształcić w raka szyjki macicy. Zakażenia HPV szerzą się drogą płciową, do zakażenia dochodzi najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Większość kobiet i mężczyzn w ciągu swojego życia zostaje zarażona wirusem HPV, a okresem największego narażenia jest wiek pomiędzy 16. a 28. rokiem życia.

  • CZYM JEST RAK SZYJKI MACICY?

Rak Szyjki macicy jest nowotworem rozwijającym się z komórek nabłonka. Jest pierwszym spośród nowotworów występujących u ludzi, którego czynniki ryzyka zidentyfikowano jako konieczne do jego rozwoju, są nimi wirusy HPV o wysokim potencjale rakotwórczym, przenoszone drogą płciową i wywołujące przewlekłe zakażenie. Inne czynniki ryzyka obejmują: wiek między 45 a 55 r.ż., liczne porody, niski status socjoekonomiczny, niewłaściwą dietę (ubogą w witaminę C), obecność nowotworu w rodzinie. Na żadnym z etapów swojego rozwoju nie daje charakterystycznych objawów klinicznych. Zależą one od stopnia zaawansowania nowotworu i umiejscowienia przerzutów. Nowotwór ten jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku umiera 230 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na 470 000. Ponad 80% wszystkich zachorowań występuje w krajach rozwijających się. W Polsce odnotowuje się ok. 3 000 zachorowań na raka szyjki macicy rocznie, 50% chorych umiera.

  • DLACZEGO WARTO ZASZCZEPIĆ ZARÓWNO DZIEWCZYNKI I CHŁOPCÓW?

Wirus HPV powoduje powszechne zakażenia przenoszone drogą płciową. Transmisja wirusa jest również możliwa w wyniku kontaktu z błonami śluzowymi lub skórą osoby zakażonej. Zakażenia HPV dotyczą nie tylko kobiet, lecz także mężczyzn. Mężczyźni mogą być nosicielami wirusa HPV, ale też chorują na raka odbytu, raka głowy i szyi, raka prącia. Na podstawie badań klinicznych rozszerzono wskazania kliniczne szczepionek przeciw HPV również o chłopców.

  • JAKA SZCZPIONKA BĘDZIE STOSOWANA W CELU OCHRONY PRZED WIRUSEM I CZY JEST BEZPIECZNA?

Szczepionką przeciwko wirusowi HPV w ramach Programu oferowaną dziewczynkom i chłopcom zamieszkałym na terenie Gminy Michałowice jest GARDASIL9. Jest to szczepionka 9-walentna, tzn., działa przeciwko dziewięciu typom wirusa - typ 6, typ 11, typ 16, typ 18, typ 31, typ 33, typ 45, typ 52, typ 58.  Typy HPV-16 i HPV-18 odpowiedzialne są za występowanie ok. 70% wszystkich przypadków raka szyjki macicy na świecie. Gardasil9 został dopuszczony do obrotu we wrześniu 2006 i jest dopuszczony do stosowania zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Szczepionka w 98% zapobiega rozwojowi zmian przednowotworowych na szyjce macicy. Żadna szczepionka nie jest skuteczna w 100%, a Gardasil9 nie zapewni ochrony przed każdym typem HPV, ani przed istniejącymi w momencie zaszczepienia zakażeniami HPV, rutynowe badania przesiewowe szyjki macicy pozostają niezwykle ważne i powinny być prowadzone zgodnie z lokalnymi zaleceniami.

  • JAK DZIAŁA SZCZEPIONKA PRZECIWKO WIRUSOWI HPV?

Szczepionka nie zawiera żywego materiału biologicznego i sama nie może doprowadzić do zakażenia, a działa w taki sam sposób jak inne powszechnie stosowane szczepionki. Pomaga układowi odpornościowemu rozpoznać i zniszczyć wirusa zanim dojdzie do pełnej infekcji. Badania potwierdzają jej skuteczność i bezpieczeństwo.

  • CZY SZCZEPIONKA MA JAKIEŚ DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE?

Do najczęściej obserwowanych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem szczepionki Gardasil 9 należały reakcje w miejscu odczyny miejscowe (bolesność , zaczerwienienie, obrzęk w miejscu wstrzyknięcia) oraz ogólne jak: gorączka, omdlenie, ból głowy i mięśni, zawroty głowy. Rzadziej mogą wystąpić: zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha). Podobnie jak po podaniu jakiejkolwiek szczepionki może wystąpić reakcja anafilaktyczna. Te działania niepożądane miały zwykle łagodne lub umiarkowane nasilenie. Ile podano dawek???

  • JAKIE SĄ PRZECIWSKAZANIA DO PODANIA SZCZEPIONKI?

- nadwrażliwość na jakikolwiek składnik preparatu;

- występujące w przeszłości reakcje nadwrażliwości po podaniu Gardasil 9, Gardasil lub Silgard;

- zajście w ciąże.

 

https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/

https://hpv.pl/