Gmina Michałowice zwycięzcą konkursu „Zielony Orzeł Rzeczpospolitej”
26
Nagrody Zielonego Orła to wyróżnienia przyznawane przez „Rzeczpospolitą” firmom, organizacjom ekologicznym, samorządom, start-upom i indywidualnym ekspertom, którzy nie ustają w działaniach na rzecz ochrony planety i przyrody.
Jak czytamy na stronie „Rzeczpospolitej”:
Ogromne znaczenie dla ochrony przyrody ma praca mądrych samorządów. Dlatego w tej kategorii kapituła zwracała szczególną uwagę na długofalową zieloną strategię gmin i miast, połączoną, oczywiście, z realnymi osiągnięciami w sferze ochrony klimatu.
Nasza gmina została nagrodzona za „całokształt” działań, na który składa się m.in.: tworzenie lasów Miyawaki, powiększanie terenów zielonych, innowacyjne programy wspierające retencję wody, a także likwidacja pieców węglowych i usuwanie azbestu.
Poniżej przedstawiamy dokonania gminy Michałowice w dziedzinie ekologii i ochrony klimatu w latach 2021-2024.
ZIELEŃ I OCHRONA ŚRODOWISKA
W latach 2021–2024 Gmina Michałowice posadziła ponad 1 500 drzew i 55 000 krzewów, znacząco zwiększając udział zieleni w przestrzeni publicznej. Powstały nowe tereny zielone o łącznej powierzchni ponad 1 000 m² w formie tzw. lasów Miyawaki – obejmujących ponad 1 000 drzew i krzewów 40 gatunków oraz 750 roślin runa leśnego. Są to samoregulujące się ekosystemy, które poprawiają jakość gleby, zwiększają bioróżnorodność, nie wymagają podlewania i stanowią naturalną barierę przed hałasem i zanieczyszczeniami.
Gmina dąży do zachowania jak największej powierzchni terenów zielonych. Jednym z priorytetów jest nabycie 15 ha tzw. Kumakowych Mokradeł – cennego przyrodniczo obszaru pełniącego funkcję naturalnego rezerwuaru wody. Prowadzone są działania na rzecz utworzenia parku krajobrazowego, który objąłby ochroną znaczny fragment terenów o wysokiej wartości ekologicznej. Wójt zabiega również o powstanie lasów społecznych w gminie i regionie.
Zagospodarowano tereny nad akwenami w Michałowicach i Komorowie, powiększono park w Regułach o ponad 1 ha, utworzono nowe skwery zielone, a także wykonano liczne nasadzenia wzdłuż dróg – szpalery drzew i rośliny wieloletnie.
Gmina uczestniczy w międzynarodowym projekcie Soil Tribes (25 partnerów z 7 krajów), którego celem jest ochrona i regeneracja gleb. Bierze także udział w projekcie „Zielone Pierścienie Miast”, służącym ochronie terenów zielonych, rolnych i wodnych wokół Warszawy.
Co roku organizowany jest Piknik Ekologiczny, a także Rajd Rowerowy promujący transport niskoemisyjny. Gmina była organizatorem Debaty o Hałasie oraz ogólnopolskiej konferencji „Ochrona przyrody i metody jej wspierania w samorządzie terytorialnym”.
PROGRAMY DOTACYJNE
Realizowane są cztery autorskie programy wspierające mieszkańców w działaniach proekologicznych:
• Lokalny Program Piecowy – likwidacja 332 źródeł ciepła opalanych węglem; nakłady ponad 2,17 mln zł.
• Wodołapacz – wsparcie montażu systemów retencji wody; skorzystało ponad 700 gospodarstw domowych.
• Kompostownik – dofinansowanie zakupu lub budowy kompostowników przydomowych ograniczających ilość bioodpadów.
• Usuń azbest – usunięto ponad 16 800 m² płyt azbestowo-cementowych z dachów budynków.
Działania te uzupełnia punkt konsultacyjny programu „Czyste Powietrze”, gdzie mieszkańcy mogą uzyskać bezpłatną pomoc przy składaniu wniosków, także do programów „Mój Prąd” i „Moje Ciepło”.
EDUKACJA I POWIETRZE
Na terenie gminy działa 11 czujników pomiaru pyłów PM2,5 i PM10, a dane są prezentowane na tablicach LED i ekranach w szkołach. Gmina prowadzi systematyczną edukację ekologiczną – organizuje pikniki, warsztaty, konkursy i kampanie prośrodowiskowe. Uczestniczy również w projekcie „Mazowsze bez smogu”.
Program „Działamy dla klimatu” obejmował działania edukacyjne i inwestycyjne w szkołach. Powstały ogródki dydaktyczne, ścieżki przyrodnicze, poidełka dla ptaków, stacje meteorologiczne, zegary słoneczne oraz tablice i kostki wiedzy wykorzystywane podczas „żywych lekcji przyrody”. Na program przeznaczono blisko 4 mln zł.
ENERGETYKA I INFRASTRUKTURA
W latach 2020–2024 w rozwiązania proekologiczne w szkołach, świetlicach i przedszkolach publicznych zainwestowano ponad 14,6 mln zł. Obejmowało to montaż paneli fotowoltaicznych, pomp ciepła, automatycznych systemów ogrzewania i wentylacji, zielonych dachów, instalacji retencji wody, izolacji termicznej oraz oświetlenia LED.
Od 2022 r. wymieniono 474 oprawy sodowe na energooszczędne LED, wyposażone w złącza Zhaga umożliwiające inteligentne sterowanie. Na modernizację oświetlenia przeznaczono ok. 4,9 mln zł.
Wybudowano parkingi Park&Ride w Michałowicach, Regułach i Komorowie oraz 9 km ścieżek pieszo-rowerowych o wartości ok. 10 mln zł. Flota gminna obejmuje dwa autobusy elektryczne (4,4 mln zł) oraz samochody i skutery elektryczne. Działa siedem stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Transport zbiorowy – WKD oraz hybrydowe busiki, które są współfinansowane przez gminę.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA Z MIESZKAŃCAMI
W ramach Narady o klimacie odbyła się obywatelska debata dotycząca kierunków działań proekologicznych. Uczestniczyło w niej 425 mieszkańców, a wyłoniona grupa robocza wraz z ekspertami opracowała rekomendacje przekazane władzom gminy.
Powstały grupy wolontariackie: Ekobrygada, sprzątająca porzucone śmieci, KWG Pęciczanki, działająca na rzecz Kumakowych Mokradeł, oraz ABC – organizacja wspierająca czystość rzek i ochronę terenów cennych przyrodniczo. Wspólnie prowadzone są liczne akcje proekologiczne.
Cieszy nas to wyróżnienie i motywuje do dalszego działania na rzecz ochrony przyrody i klimatu.